اگر موجر مدعی ورود خسارت به مورد اجاره از سوی مستاجر یا عدم پرداخت اجاره بها،هزینه شارژ و... باشد می تواند از مبلغ ودیعه کم کند؟

در صورتی که در قرارداد شرط نشده باشد،موجر نمیتواند راسا نسبت به برداشت موارد فوق از مبلغ ودیع که نزد اوست اقدام کند،بلکه باید با تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی و مطالبه ضرر و زیان به میزان مورد ادعا،پس از حکم قطعی به دایره اجراء مراجعه تا مطالبات وی از مبلغ ودیعه کسر و ماند آن به مستاجر مسترد شود.

پس ندادن ودیعه و دعوای موجر و مستاجر

ملکی که اجاره می‌شود در دست مستاجر امانت است و اگر خسارتی به آن وارد شود مستاجر مسئول نیست مگر اینکه تقصیر کرده باشد.

دعوای موجر و مستاجر

ممکن است موجر بخواهد خسارت‌های وارد شده به ملک را خودش از میزان پول ودیعه داده شده کم کند. علاوه بر این موارد دیگری نیز وجود دارد که گاهی موجر حاضر نمی‌شود ودیعه مستاجر را به او برگرداند. اگر به هر دلیلی صاحبخانه دربازگرداندن مبلغ رهن به مستاجر کوتاهی کند مستاجر از این حق برخوردار است که از طریق تقدیم دادخواست به مراجع قضایی حقوق خود را مطالبه کند. در صورتی که مبلغ رهن کمتر از پنج میلیون تومان باشد برای مطالبه آن به شورای حل اختلاف بروید و اگر بیشتر از آن باشد می‌توانید در دادگاه اقامه دعوا کنید. منظور از ودیعه مبلغی است که مستاجر در ابتدای قرارداد اجاره به موجر می‌دهد. در عرف اسامی‌مختلفی برای آن وجود دارد. بعضی به آن قرض‌الحسنه می‌گویند، بعضی آن را رهن می‌نامند و برخی اسم ودیعه روی آن می‌گذارند. به نظر می‌رسد ماهیت این عمل به ودیعه نزدیک‌تر باشد. این مبلغ عملا نقش تضمینی را بازی می‌کند که از سوی مستاجر به موجر داده می‌شود. به صورت عرفی نیز چنین است که مستاجر تا زمان پایان عقد قرارداد حق مطالبه‌ مبلغی را که به عنوان رهن به موجر داده است را ندارد. بنابراین اگر زمان قرارداد به اتمام برسد مستاجر می‌تواند درخواست پس گرفتن وجه داده شده به عنوان رهن را داشته باشد.

 وکیل در مشهد 

فرزندخوانده کیست؟

فرزندخوانده کسی است که دیگری (غیر از پدر و مادر واقعی) او را به فرزندی پذیرفته باشد.^[۱] بر اساس فرزندخواندگی، رابطه خاصی میان فرزندخوانده و پدرخوانده و مادرخوانده به وجود می‌آید در اصطلاح فقهی، فرزندخواندگی این است که شخص بر اساس ادعا و بدون دلیلی برای اثبات فرزندی، فرزند دیگری را فرزند واقعی خود بگیرد؛ چه این فرزند، نسبتش با والدینش ناشناخته باشد، مانند بچه سرراهی (لقیط) یا معلوم باشد، مانند یتیم

سابقه تاریخی فرزندخواندگی

فرزندخواندگی سابقه تاریخی نسبتاً طولانی دارد پیش از اسلام و در دوران جاهلیت و نیز در میان امت‌های پیشرفته آن روز مانند روم و فارس، و در ایران قبل از حمله اعراب و برقراری احکام اسلامی^[۶]مرسوم بوده است. در عربستان پیش از اسلام، در میان قبایل مختلف، فرزندخواندگی یا تَبَنّی بسیار رواج داشت و فرزندخوانده را دُعی می‌نامیدند. همچنین فرزندخوانده از فرزندپذیر ارث می‌برد و نکاح با زوجه او بر پدرخوانده ممنوع بود.

فرزندخواندگی در قرآن

نزول آیاتی درباره فرزندخواندگی، نشان می‌دهد که در عصر نزول قرآن نیز فرزندخواندگی رواج داشته است.

قرآن، در دو جا با جمله «شاید به ما سودی برساند یا او را به فرزندی بپذیریم» به سابقه این موضوع در پیش از اسلام اشاره می‌کند. مورد اول آیه نهم سوره قصص است؛ هنگامی که حضرت موسی را از آب گرفتند همسر فرعون (آسیه) این جمله را درباره موسی می‌گوید. مورد دوم آیه ۲۱ سوره یوسف است؛ وقتی که عزیز مصر یوسف را خرید، به همسرش زلیخا این جمله را درباره یوسف می‌گوید.

همچنین در آیه ۷۴ سوره انعام، آزَر، پدر حضرت ابراهیم خوانده شده است (و هنگامی را که ابراهیم به پدر خود «آزر» گفت)، اما از آن جا که او عمو یا همسر مادر حضرت ابراهیم بوده است، نتیجه گرفته می‌شود آزر، حضرت ابراهیم را به فرزندخواندگی پذیرفته بوده است.

برخی مفسران نیز فرزندخواندگی را یکی از مصادیق پیمان و عقدی می‌دانند که در آیه ۳۳ سوره نساء به آن اشاره شده است: «و کسانی که شما [با آنان‌] پیمان بسته‌اید

نکته دیگر این که اعراب درباره خداوند نیز موضوع فرزندخوانده و فرزندادعایی را اظهار می‌کردند

 آیاتی از قرآن به این موضوع اشاره دارند؛ مانند: سوره بقره، آیه ۱۱۶؛ سوره یونس، آیه ۶۸؛ برخی آیات نیز فرزندخواندگی برای خداوند را نفی می‌کنند؛ مانند: سوره اسراء، آیه ۱۱۱؛ سوره مریم، آیه ۹۲؛ سوره انبیاء، آیه ۲۶.

احکام فرزندخوانده

در اسلام، فرزندخواندگی به شیوه جاهلیت و در نظر گرفتن تمام آثار فرزند واقعی، نفی شد و قرآن با صراحت آن را در آیه چهارم سوره احزاب رد می‌کند: «و خدا فرزندخواندگانتان را فرزندانتان نساخت. اینها چیزهایی است که به زبان می‌گویید». این آیه با واژه «اَدعیاء» (جمع «دُعی») از فرزندخواندگی یاد و بیان می‌کند که رابطه فرزند با پدر و مادر، رابطه‌ای حقیقی و طبیعی است نه تشریفاتی و قراردادی. همچنین در آیه بعدی نیز تأکید می‌کند که فرزندان را به نام پدرانشان بخوانید که این نزد خدا منصفانه‌تر است و اگر پدرانشان را نمی‌شناسید آنان را موالی و برادران دینی خود بدانید.

پیامبر اسلام، قبل از بعثت، زید بن حارثه را که هشت سال داشت فرزندخوانده خود برگزید و این فرزندخواندگی سی سال طول کشیده است. اما پس از آن که قرآن فرزندخواندگی را باطل اعلام کرد، پیامبر برای نفی این سنت، با همسر پسرخوانده‌اش پس از آن که زید از او (زینب دختر جحش) طلاق گرفت ازدواج می‌کند. قرآن در آیات ۳۶تا ۴۰ سوره احزاب به ماجرای این ازدواج اشاره می‌کند و حتی در آیه ۳۷این سوره از زید نام می‌برد. همچنین برای پاسخ به این اعتراض که چرا پیامبر با همسر پسرش ازدواج کرد، در آیه چهلم تأکید می‌کند که محمد پدر تکوینی و طبیعی (زیستی) هیچ یک از مردان شما نیست، بلکه او رسول خدا و خاتم پیامبران است.

قرآن، سه اثر مرسوم فرزندخواندگی، یعنی نَسَب، مَحرَمیت و ارث را صریحاً نفی می‌کند:

نسب

در آیه ۴ سوره احزاب، رابطه نَسَبی فرزندخواندگی و نام‌گذاری فرزندخوانده به غیر پدر واقعی رد می‌شود. در روایات فقهی نیز به عدم ثبوت نسبت میان فرزندخوانده و فرزندپذیر تصریح شده است

 در کتب فقهی برای رابطه نَسبی میان فرزند و بستگان نسبی‌اش، آثار متعددی بیان شده است اما برخی معتقدند که در اسلام تنها برخی از این آثار (محرمیت، ارث و ازدواج) پذیرفته نشده اما آثار دیگر (مانند حضانت، ولایت شرعی، نفقه میان والدین و فرزندادن، ربا میان پدر و فرزند و...) برقرار است.

محرمیت

نوشتار اصلی: محرمیت

در اسلام، سه عامل نَسَب (رابطه نسبی فرزند با والدین)، سَبَب (مانند سببیت ازدواج در مَحرمیت عروس یا آمیزش در محرمیت ربیبه) و رضاع (شیردهی طبق ضوابط شرعی) موجب محرمیت می‌شود که هر کدام مفهوم و مرز روشن و معینی دارند و بدون رعایت آن ضوابط، هیچ کدام از این عوامل شامل فرزندخوانده و فرزندپذیران نمی‌شود

 آیات ۳۶۴۰ سوره احزاب بر عدم محرمیت همسر فرزندخوانده بر فرزندپذیر و حلال بودن ازدواج با او پس از جدایی دلالت دارد. برخی از فقهای معاصر، به محرمیت فرزندخوانده فتوا داده‌اند که نقدها و دفاع‌هایی را در پی داشته است

برای حل مشکل محرمیت میان فرزندخوانده و فرزندپذیر، برای برخی موارد راه‌حل‌های شرعی با شیردهی و ازدواج بیان شده است. به این راه‌حل‌ها، در کتب فقهی در احکام رضاع و نکاح یا در استفتائات از مراجع تقلید اشاره شده است.

شیوه واگذاری فرزندخوانده به خارج نشینان

مطابق قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب سال 1392 ، ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز در صورت داشت شرایط مندرج در قانون ، میتوانند متقاضی سرپرست کودکان داخل باشند و مراحلی چون مصاجبه مددکاری ، بازدید از منزل و... از سوی سرکنسول گری ایران در کشور مربوطه بررسی و تایید می شود .

 وکالت در مشهد 

فرزندخوانده ها چگونه شناسانامه میگیرند ؟

متقاضیان سرپرستی باید ابتدا به بهزیستی مراجعه کرده و بعد از تایید بهزیستی به دادگاه صالح برای تایید صلاحیت های قانونی چون عدم سوء سابقه ، مسائل هویتی ، اسناد ازدواج ، امور پزشکی قانونی و... مراجعه کنند.برای رعایت احوال شخصی کودک و فرد یا زوجین سرپرست ، مفاد حکم سرپرستی تنها در اسناد مسکوت و محرمانه اداره ثبت احوال ، ثبت و ضبط خواهد شد .

اداره ثبت احوال مکلف است پس از ابلاغ حکم قطعی سرپرستی توسط دادگاه ، با اعلام و حضور زوجین یا زنان سرپرست نسبت به اجرای حکم و صدور شناسنامه با مشخصات زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر (دختر یا زن سرپرست بالای 30 سال)با درج توضیحات لازم اقدام کند .انتخاب نام نیز توسط سرپرست صورت خواهد گرفت .

برای کودکانی که سرپرست منحصر آنها یک زن مجرد است ، ناسنامه فرد تحت سرپرستی با مشخصات کامل شناسنامه ای سرپرست و نام کوچک پدر فرضی به پیشنهاد سرپرست صادر خواهد شد 

وکالت در مشهد

قانون ارث و نحوه تقسیم ارثیه میان اعضای خانواده به زبان ساده

دانستنی ها و قانون ارث، نحوه تقسیم ارثیه در میان اعضای خانواده، قانون تقسیم ارثیه بین فرزندان

ارث واقعه ای است که آثارش پس از مرگ نمایان می شود.. متاسفانه برخی از مردم تصور می کنند که فردی که دارای ثروت است می تواند تمامی مایملک خود را وصیت نماید و یا اینکه اغلب فرزندان تصور می کنند که ارثیه پدر یا مادر را ( یا هر کسی که از وی ارث می برند ) در زمان زنده بودن شان می توانند از آنها مطالبه کنند .

بهرحال به منظور توضیح مسائلی در مورد ارث موارد ذیل لازم شایان توجه است .

اولاً منشاء ارث،  یا نسب است یا سبب ( یعنی افرادی که رابطه خونی با مورث دارند از فرد فوت شده ارث می برند مانند رابطه فی مابین پدر و مادر با فرزندان و برادر  و خواهر و عمو عمه خاله دائی و فرندانشان)

و یا به سبب ازدواج با شخص متوفی رابطه خویشاوندی دارند از متوفی ( مورث) ارث می برند .

ثانیا افراد با رابطه نسبی  بر اساس اولویت قانونی از یکدیگر ارث می برند، بدینگونه که طبقات ارث به ترتیب ذیل می باشد :

طبقات ارث

الف: طبقه اول پدر مادر و فرزند یا فرزندان

ب : طبقه دوم خواهر و برادر وجد ( اجداد)

ج: طبقه سوم  عمو و عمه و خاله و دایی و فرزندانشان

به عبارت بهتر اگر متوفی فرزند و مادر و پدر داشته باشد این طبقه ارث بر هستند و خواهر و برادر وی در صورتی که طبقه اول زنده باشند چون آنها جزء طبقه اول محسوب می شوند، از متوفی ارث نمی برند.

و یا اگر متوفی،  وراثش برادر و خواهر و عمه و عمو باشد در این صورت برادر و خواهرش از وی ارث می برند ولی عمو و عمه چون جزء طبقه سوم هستند از وی ارث نمی برند و جان کلام این است که:

در صورتی که طبقه اول زنده باشند طبقه دوم ارث نمی برند و در صورتی که فقط طبقه دوم زنده باشند طبقه سوم از مورث(  یعنی متوفی ) ارث نمی برد اما در مباحث شرعی وحقوقی استثنائاتی در مورد خویشاوندی سببی فی مابین مورث و  وراث به شرح ذیل وجود دارد :

 اگر متوفی پدر و مادر و فقط نوه داشته باشد در این صورت استثنائا،  نوه ها ارث می برند.

2-: استثناء دیگر قانونی این است که اولاد عمه و عمو با وجود اجداد ارث بر هستند

3- : پسر عموی ابوینی( که از پدر و مادر ناتنی نیستند ) بر عموی ابی ( که از پدر تنی ولی از مادر ناتنی هستند) تقدم دارد .

تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه

* مطلب قابل توجه این است که تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه  بطور کلی بر سه نوع است ( تقسیم به فرض و به رد و تقسیم به قرابت)

* نحوه تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه از منظر دیگر  بر دو نوع است : تقسیم به فرض  و وراثت و از این حیث وراثت بر دو دسته است : وراث فرض بر  و وراث قرابت بر.

* فرض یعنی اینکه : نسبت معینی از ترکه که قانون برای برخی از خویشاوندان معین کرده است اما در وراثت به عنوان قرابت، نسبت معینی از ترکه در نظر گرفته نشده است.

* بر اساس مقرارت شرعی و قانونی در بین وراث متوفی، ابتدا سهم الارث وراث فرض بر، تعیین می شود. و آنچه پس از اخراج سهم ایشان باقی می ماند، کم یا زیاد، به وراث قرابت بر، داده می شود .

* نسبت هایی که برای صاحبان فرض در نظر گرفته شده است، شش فرض است:

یک هشتم ( برای زوجه ای که در عقد دائم بوده است)، یک ششم( برای پدر و مادر)، یک چهارم ( برای زوج)، یک سوم برای( برخی از موارد برای پدر که، یک دوم ( برای دختر)، دو سوم  ( ب برخی موارد برای پدر و یا مانند  وجود چند دختر در صورت نبودن اولاد ذکور برای متوفی ).

* نکته مورد توجه دیگر این است که سهم زوجه : اگر متوفی چند همسر داشته باشد سهم زوجه ها در بین همه ایشان تقسیم می شود( به عنوان مثال اگر متوفی سه همسر عقد دائم و چند فرزند داشته باشد یک هشتم سهم از ماترک متوفی فی ما بین سه همسر تقسیم می شود) به عبارت بهتر هر یک از زوجه ها یک هشتم ارث نمی برند .

* مطلب دیگر در مورد کاهش سهم دختر و دخترها و خواهر و خواهرهای ابوینی و خواهران ابی است یعنی در صورت کمبود ترکه نسبت به جمع سهام: در مواردی که مجموع سهام فرض بیش از واحد باشد و ترکه برای ادای فروض کفایت نکند، کمبود ترکه در طبقه اول، به سهم یک یا چند دختر و در طبقه دوم، به سهم یک یا چند خواهر ابوینی یا ابی،  وارد خواهد شد و فرض سایر وراث بطور کامل به ایشان داده می شود.

* درمورد اضافی ترکه به جمع فروض، به صاحبان فرض بدین گونه مقرر است که: در مواردی که ترکه زاید بر مجموع فرض ها باشد، زیادتی، به نسبت سهام فرضی ایشان به هم، به صاحبان فرض، رد می شود، البته به استثنای زوج و زوجه یعنی اگر متوفی، وراثش فقط یک زوج باشد، زیادتی مزبور به او رد می شود.

* قاعده دیگر شایان توجه است که : محروم بودن خویشاوندان ابی با وجود خویشاوندان ابوینی است .

* مسئله دیگر: هر گاه پدر مادر در یک حادثه قهری مانند زلزله فوت نمایند و مشخص نباشد کدامیک زودتر فوت شده اند در این صورت این دو از یک دیگر ارث نمی برند مگر اینکه حادثه، غرق شدن باشد و یا هدم، مانند انفجار در هواپیما باشد که مطابق ماده 873 قانون مدنی هر دو از یک دیگر ارث می برند.

* اگر دو نفر در یک حادثه فوت نمایند و یکی از آن دو تاریخ فوتش معلوم باشد ولی دیگری تاریخ فوتش مجهول باشد آنکه تاریخ فوتش مجهول است، از آنکه تاریخ فوتش معلوم است ارث می برد .( ماده 874 قانون مدنی)

*در مورد فردی که غایب مفقود الاثر باشد زمانی اموالش را تقسیم می شود که یا خبر فوت وی حاصل شود و یا مدت مدیدی از غیبت او سپری شده باشد  ( موت فرضی) یعنی موت فرضی در حکم فوت حقیقی است، البته  اثبات فوت فرضی با دادگاه آخرین محل اقامت فرد غایب است .

*نوزادی که متولد می شود به محض گریه کردن جزء ورثه محسوب می شود حتی بعد از یک گریه بمیرد .

* در صورت عدم وجود وارث، امر ترکه با حاکم است. (منظور از حاکم: دادگاه یا دادستان است)

* اگر شخصی قبل از مرگش وصیت کند اموالش بعد از مرگش به فلان شخص برسد دراین صورت فلان شخص فقط تا یک سوم ازکل ترکه، ارث می برد  اضافه بر یک سوم به شرط این است که بقیه وراث اجازه دهند.

*فقط در صورتی که متوفی اصلا ورثه نداشته باشد می تواند کل دارایی خود را به شخص یا اشخاص وصیت کند ( دکتر کاتوزیان کتاب قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی ص 539 )

⇐همانطور که مستحضر هستید مسائل مربوط به امور حسبی (ارث و میراث) از ظرافت و حساسیت های بالایی برخوردار است و هر گونه سهل انگاری یا عدم آگاهی از قوانین مربوط به امور حسبی، می تواند باعث عدم حصول نتیجه مطلوب شود، لذا توصیه می کنیم در چنین وضعیتی از اطلاعات و تجارب خوب وکیل ارثیه بهره مند شوید.

جایگزین ارث به جای ارث

بر اساس قوانین کشور، فرزند خوانده ارث نمی برد ، بنابراین قانون گذار برای تامین آینده کودک روش هایی را در نظر گرفته که به آنها جایگزین های ارث گفته می شود ؛ از جمله تملک بخشی از اموال متقاضیان سرپرستی به نفع قرزند خوانده در یکی از دفاتر ایناد رسمی و بیمه کردن عمر متقاضیان سرپرستی نزد یک شرکت بیمه سهامی ایران به نفع آینده کودک.

منبع : وکالت در مشهد

چه کسانی میتوانند فرزند خوانده داشته باشند؟

در قانون حمایت از کودکان و نوجوانا بی سرپرست و بد سرپرست و آیین نامه اجرایی آن ، متقاضیان سرپرستی همچون زوجین نابارور و بدون فرزند ، زوجینی که فقط یک کودک دارند و همچنین زنان و دختران مجرد الای 30 سال را نیز شامل شده است ؛ در حالی که پیش از آن در قانون قبلی تنها زوجینی که پنج سال از زندگی مشترکشان گذشته و نابارور بودند ، میتوانستند کودکی را تحت سرپرستی بگیرند.

چگونگی محرمیت فرزند به سرپرست گرفته شده با پدر و مادر خوانده 

یکی از مهم ترین مشکلات در خانواده ها ی امروزی، معضل ناباروری است. با وجود پیشرفت علم پزشکی و راههای مختلفی مانند لقاح مصنوعی، برخی از زوج ها نمی توانند صاحب فرزند خود شوند. به همین دلیل برای داشتن فرزند، خواهان به سرپرستی گرفتن و تربیت کودکی از پرورشگاه می باشند. خانواده ای که سرپرستی فرزندی را به عهده می گیرد، باید فرزندخوانده را مانند کودک واقعی خود بدانند، یعنی علاوه بر ایجاد فضایی آرامش بخش، نیازهای او را به طور کامل برطرف کند و البته نگاهی به غیر از نگاه فرزندی به اوو نداشته باشند. به طور یقین کودک هم به مرور با آن ها اخت شده و آنها را پدر و مادر واقعی خود می داند. یکی از مسائلی که پذیرش فرزند از پرورشگاه را دچار مشکل می کند، موضوع محرمین کودک با زوجین می باشد. کودکی که در خانواده رشد می کند به محبت و آغوش گرم نیاز دارد، در حالی که این مسئله با موضوع محرمیت، متناقض است و هر دو طرف را با مشقت مواجه می سازد.

اگر مادر ازدواج کند حضانت دختر به عهده چه کسی است؟

مطابق ماده 1170 قانون مدنی بعد از ازدواج مادری که حاضنت دخترش با او بوده است ، حضانت فرزند با پدر خواهد بود.

طبق قوانین ایران حضانت فرزند تا رسیدن طفل به سن بلوغ (در دختران 9 سالگی و در پسران 15 سالگی ) به عهده والدین است و شخصی که حضانت به او محول شده است ، حق خودداری از حضانت و یا اسقاط حق را ندارد.

به عبارت قانونی " حضانت حق و تکلیف ابوین است "؛ بدین معدی که والدین حق دارند حضانت و سرپرستی کودک خود را به عهده گیرند و قانون حق جز در موارد استثنایی نمیتواند آنان را از این حق محروم کند و از سوی دیگر آنان مکلف هستند تا زمانی که زنده هستند و توانایی دارند ، نگهداری و تربیت فرزند خویش را به عهده گیرند .

مطابق ماده 1170 قانون مدنی بعد از ازدواج مادری که حضانت دخترش با او بوده است ، حضانت فرزند با پدر خواهد بود .

اعسار چیست و معسر کیست؟

اعسار به معنی رنج و سخت و نداشتن است و در اصطلاح حقوقی زمانی که یک فرد به نوعی تمکن مالی ندارد یا دارای اموال و سرمایه ای است اما در وضعیتی قراردارد که امکان دسترسی به آنها را ندارد این فرد دچار اعسار شده و قادر به پرداخت بدهی هایش نیست.

معسر کسی است که به واسطه نداشتن دارایی یا دسترسی نداشتن به مالش توانایی پرداخت هزینه محاکمه یا دیون خود را ندارد.

ممکن است این فرد برای احقاق حقش قادر به پرداخت هزینه دادرسی نباشند و حتی نتواند وکیلی برای انجام کارهایش انتخاب کند که میتواند با مراجعه به مراجع لازم،تقاضای وکیل معاضدتی کند.

منبع : 

وکالت در مشهد